De historie van Volendam begint in de 14e eeuw, wanneer rond 1357 de oude havenmond van Edam naar de Zuiderzee wordt volgestort omdat Edam een nieuwe haven krijgt. Rond 1450, bijna honderd jaar later, zal deze dam gereed komen. In de tussentijd hebben zich op het buitendijks gelegen land een aantal boeren en vissers gevestigd op het nieuwe land.
De oorsprong van de naam Volendam vindt zich in het feit dat Volle stat voor gedichte dam. Een aantal vervormingen en de toevoeging van dam zorgt er uiteindelijk voor dat de naam Volendam, inmiddels wereldwijd bekend, tot stand komt.
Blik over de Havendijk. (Bron: Waterland Archief)
De eerste huizenbouw
Bij de huizenbouw in de nieuw gestichte woonplaats wordt rekening gehouden met de nabije Zuiderzee, destijds nog met een oppervlakte van 5,900 km2. Huizen worden gebouwd op hoge palen, zodat deze niet door de Zuiderzee beschadigd zouden worden.
Strategische groei
Mede door de goede ligging van Volendam groeit het dorp uit tot een grote en belangrijke vissersplaats aan de Zuiderzee. De vangsten zijn goed en op een gegeven moment bestaat de vissersvloot uit een 2.000 schepen aan het begin van de 20e eeuw. Nadat in 1932 de Afsluitdijk voltooid is en de Zuiderzee in feite een groot meer wordt, krimpt de vissersvloot in Volendam aanzienlijk. Vissers zoeken hun brood in de industrie, bouw, watersport en het toerisme. Mede door de authenticiteit van Volendam en de gemoedelijkheid die het dorp uitstraalt, is het één van de toeristische trekpleisters geworden van Nederland. Met een prachtige haven, gezellige terrasjes en een goede ligging nabij Amsterdam is Volendam daarnaast ook een goed bezochte hotspot voor buitenlandse toeristen.
Volendam vandaag de dag
Mede door het toerisme is Volendam een groot deel van het jaar een bruisend dorp met veel gezelligheid, activiteiten en drukke terrassen en hotels. Inmiddels heeft Volendam zo’n 22.000 inwoners, waarvan een groot deel zijn brood verdient in het toerisme.